Thay vì phụ thuộc hoàn toàn vào đậu tương và cá làm nguồn protein truyền thống, ngành đang chuyển sang các nguyên liệu mới như vi tảo, bọ cánh cứng (mealworms, black-soldier fly), hoặc tận dụng phụ phẩm công nghiệp như nước thải từ nhà máy bia để sản xuất protein vi sinh. Một dự án tại Ireland dùng nước thải từ bia để nuôi vi sinh giàu protein, hướng đến thay thế đậu tương nhập khẩu, giúp giảm chi phí và giảm áp lực môi trường.
Trong khi đó, FAO, WARC và nhiều nghiên cứu khác đánh giá cao tiềm năng protein từ côn trùng – tuy có một số hạn chế nhưng vẫn là nguồn nguyên liệu thay thế đáng chú ý
Một giải pháp rất nổi bật của ngành là bổ sung rong đỏ Asparagopsis (qua thương hiệu FutureFeed) vào khẩu phần cho gia súc nhai lại. Chỉ thêm một lượng nhỏ rong mỗi ngày có thể giảm phát thải methane đến 80 % – đồng thời không ảnh hưởng đến năng suất chăn nuôi mà còn cải thiện hiệu quả sử dụng năng lượng thức ăn.
Ngoài ra, một số chất phụ gia như Bovaer (3 NOP) cũng đang được phát triển để ức chế vi sinh sinh methane – tuy còn hạn chế về chi phí và quy định, nhưng thể hiện triển vọng rõ ràng cho chăn nuôi bền vững.
Thị trường probiotics trong thức ăn chăn nuôi đang bùng nổ, dự báo tăng từ khoảng 5,4 tỷ USD năm 2025 lên hơn 8,3 tỷ USD vào năm 2030, với tốc độ tăng trưởng gần 9% CAGR. Những sản phẩm dạng vi bọc (microencapsulation), chủng vi sinh đa dạng phù hợp từng loài và ứng dụng ngày càng nhiều trong chăn nuôi heo, gia cầm và thủy sản.
Các enzyme như phytase, carbohydrase và protease giúp cải thiện tiêu hóa chất xơ, phytat và protein khó tiêu, tăng hiệu quả sử dụng dinh dưỡng và giảm lãng phí.
Phytogenic additives – chiết xuất từ thảo mộc như tannin, flavonoid – có đặc tính kháng khuẩn tự nhiên, hỗ trợ điều hòa hệ vi sinh đường ruột và tăng hệ miễn dịch vật nuôi, đồng thời giảm nguy cơ dị ứng và tổn thương đường ruột.
Một xu hướng tiên tiến là ứng dụng AI dựa trên microbiome để dự đoán hiệu quả chất bổ sung. Một nghiên cứu sử dụng dữ liệu metagenomic từ hơn 2.000 con bò sữa, áp dụng mô hình AI để tối ưu chọn nguyên liệu additive phù hợp với từng đàn – giúp giảm khí thải kéo trung bình 27 % và tăng hiệu suất dinh dưỡng theo từng trại chăn nuôi.
Ngoài ra, các additive kích hoạt miễn dịch như thành phần cell wall từ vi khuẩn, men nấm hay rong biển cũng giúp kích thích hoạt động miễn dịch mà không cần dùng kháng sinh.
Ép đùn là một trong những công nghệ trọng yếu trong sản xuất thức ăn công nghiệp. Với khả năng kiểm soát nhiệt độ, áp suất, và thời gian xử lý, extrusion giúp tạo hạt thức ăn đồng đều, dễ tiêu hóa, bảo toàn dinh dưỡng và kéo dài thời gian bảo quản. Đây là nền tảng để sản xuất thức ăn dạng pellet đa chủng loại – từ thức ăn gia súc đến aquafeed.
Khi kết hợp với công thức hấp thụ enzyme, probiotics hay vi sinh kháng sinh tự nhiên, thức ăn ép đùn có thể tối ưu hóa hiệu suất tiêu hóa, giảm dư thừa chất dinh dưỡng và lượng khí thải môi trường.
Công nghệ vi sinh thế hệ mới – bao gồm vi sinh custom theo từng mô hình chăn nuôi hoặc từng loài – đang trở thành một xu hướng mạnh. Microencapsulation giữ cho vi sinh ổn định trong quá trình ép nóng và vận chuyển, đảm bảo tỷ lệ sống sót cao đến khi sử dụng Thêm vào đó, ứng dụng precision feeding – hoạt động với dữ liệu thời gian thực từ cảm biến, collar thú nuôi hoặc hệ thống dinh dưỡng kỹ thuật số – giúp xác định nhu cầu dinh dưỡng từng giai đoạn, giảm lãng phí và tối ưu chi phí thức ăn.
Các nhà máy sản xuất tiên tiến đang tích hợp blockchain để đảm bảo tính minh bạch trong chuỗi cung ứng thức ăn: từ nguyên liệu (ví dụ ngô, đậu tương, vi sinh) đến thành phẩm, đáp ứng tiêu chuẩn xuất khẩu và yêu cầu truy xuất nguồn gốc quốc tế.
Cập nhật hoặc đầu tư máy ép đùn thế hệ mới có khả năng điều chỉnh nhiệt và áp suất, phù hợp với công thức mới giàu enzyme hay probiotics.
Xu hướng ngành thức ăn chăn nuôi hiện nay đang hướng đến mô hình “hiệu suất cao – chi phí thấp – thân thiện môi trường”. Fago hoàn toàn có thể tiếp cận ba trụ cột chiến lược:
Ngành thức ăn chăn nuôi đang bước vào một giai đoạn chuyển mình mạnh mẽ, nơi mà công nghệ, khoa học dinh dưỡng và yếu tố bền vững cùng hội tụ để tạo ra giá trị tối ưu cho cả doanh nghiệp lẫn người chăn nuôi. Việc ứng dụng các công thức thân thiện môi trường, thức ăn chức năng tăng sức đề kháng và công nghệ sản xuất hiện đại như ép đùn và vi sinh không chỉ là xu hướng, mà đang trở thành yêu cầu tất yếu để tồn tại và phát triển bền vững. Đối với các doanh nghiệp như Fago, đây chính là cơ hội để tái định vị thương hiệu, nâng cao năng lực cạnh tranh và khẳng định vị thế trên thị trường quốc tế. Sự chủ động đổi mới hôm nay sẽ là nền tảng vững chắc cho thành công dài hạn trong ngành chăn nuôi của ngày mai.
Công ty TNHH Fago - Niềm tự hào nông sản Việt với hoạt động kinh doanh chính là xuất - nhập khẩu nông sản
