Biến đổi khí hậu đang là một trong những thách thức lớn nhất đối với nhiều ngành kinh tế trên toàn cầu, và ngành chăn nuôi cũng không ngoại lệ. Nhiệt độ tăng cao, hạn hán kéo dài, thời tiết cực đoan và sự biến động về nguồn nước đã gây ảnh hưởng mạnh mẽ đến năng suất chăn nuôi cũng như chuỗi cung ứng thức ăn cho gia súc. Việc hiểu rõ tác động của biến đổi khí hậu đến ngành chăn nuôi và tìm ra giải pháp phù hợp là vô cùng quan trọng để đảm bảo phát triển bền vững trong tương lai.
Biến đổi khí hậu làm thay đổi nhiệt độ và các điều kiện môi trường, gây ra những tác động trực tiếp đến sức khỏe và năng suất của vật nuôi. Nhiệt độ cao, đặc biệt là trong các đợt nắng nóng cực đoan, có thể làm giảm khả năng sinh sản, tăng tỷ lệ bệnh tật và thậm chí gây tử vong cho vật nuôi. Sự căng thẳng nhiệt (heat stress) làm giảm năng suất sữa ở bò, giảm tăng trưởng ở gia súc và gia cầm, và ảnh hưởng đến hiệu quả sản xuất trứng. Khi nhiệt độ môi trường vượt quá ngưỡng chịu đựng của động vật, chúng tiêu tốn nhiều năng lượng hơn để duy trì thân nhiệt, dẫn đến việc tiêu thụ thức ăn giảm và khả năng chuyển hóa thức ăn kém hiệu quả hơn.
Thời tiết cực đoan và sự thay đổi của môi trường sống do biến đổi khí hậu tạo điều kiện thuận lợi cho các mầm bệnh và dịch bệnh lây lan trong ngành chăn nuôi. Hạn hán, lũ lụt và nhiệt độ thay đổi thất thường có thể làm suy giảm hệ thống miễn dịch của vật nuôi, khiến chúng dễ bị tấn công bởi các loại bệnh truyền nhiễm. Ngoài ra, các vector bệnh như muỗi và ve có thể phát triển mạnh trong điều kiện ẩm ướt hoặc nhiệt độ ấm áp, làm gia tăng nguy cơ bùng phát các dịch bệnh mới hoặc tái xuất hiện các dịch bệnh cũ.
Biến đổi khí hậu gây ra sự biến đổi lớn về lượng mưa và nguồn nước, ảnh hưởng trực tiếp đến việc cung cấp nước cho ngành chăn nuôi. Nhiều khu vực trên thế giới đã và đang trải qua tình trạng thiếu nước do hạn hán kéo dài, làm giảm khả năng duy trì đàn gia súc. Nước không chỉ là yếu tố cần thiết để nuôi dưỡng vật nuôi mà còn đóng vai trò quan trọng trong sản xuất thức ăn cho chúng.
Ngoài ra, khí hậu thay đổi cũng tác động đến việc trồng trọt các loại cây thức ăn cho gia súc như cỏ, ngô, và các loại đậu. Năng suất cây trồng bị suy giảm do thời tiết khắc nghiệt, thiếu nước, và đất đai ngày càng khô cằn, dẫn đến tình trạng thiếu hụt thức ăn và gia tăng chi phí sản xuất trong ngành chăn nuôi.
Biến đổi khí hậu có tác động trực tiếp đến các ngành sản xuất thức ăn chăn nuôi, làm suy giảm năng suất của cây trồng cung cấp nguồn thức ăn như ngô, lúa mì, đậu nành. Khi các khu vực canh tác bị ảnh hưởng bởi hạn hán, lũ lụt hoặc thời tiết bất lợi, năng suất cây trồng giảm sút, kéo theo giá thành thức ăn chăn nuôi tăng lên. Điều này khiến các nhà sản xuất thức ăn gặp khó khăn trong việc duy trì nguồn cung ổn định và giá cả hợp lý.
Ngoài ra, tình trạng thiếu nước do biến đổi khí hậu cũng khiến nhiều vùng trồng trọt không thể đáp ứng đủ nhu cầu nước cho cây trồng, làm giảm sản lượng cỏ và các loại cây thức ăn tự nhiên cho vật nuôi. Điều này ảnh hưởng nghiêm trọng đến chuỗi cung ứng thức ăn, đặc biệt là ở các khu vực phụ thuộc nhiều vào nguồn cung từ sản xuất nông nghiệp địa phương.
Khí hậu bất lợi không chỉ làm giảm sản lượng mà còn tăng chi phí sản xuất thức ăn chăn nuôi. Khi nguồn cung thức ăn bị thiếu hụt, các nhà sản xuất phải chi tiêu nhiều hơn để nhập khẩu nguyên liệu hoặc tìm kiếm nguồn thay thế. Điều này dẫn đến việc tăng giá thức ăn chăn nuôi, làm gia tăng chi phí cho người chăn nuôi và đe dọa đến lợi nhuận của ngành. Chi phí này có thể dẫn đến việc nhiều trang trại nhỏ và vừa không đủ khả năng duy trì hoạt động, gây ra tình trạng sụt giảm số lượng trang trại chăn nuôi trên toàn cầu.
Sự thay đổi khí hậu cũng ảnh hưởng đến chất lượng thức ăn chăn nuôi. Khi điều kiện môi trường trở nên khắc nghiệt, chất lượng dinh dưỡng của các loại cây thức ăn có thể giảm, khiến thức ăn cung cấp cho vật nuôi không đáp ứng đủ yêu cầu dinh dưỡng cần thiết. Điều này có thể làm giảm năng suất chăn nuôi và ảnh hưởng đến sức khỏe của vật nuôi, từ đó làm giảm chất lượng sản phẩm cuối cùng như thịt, sữa, và trứng.
Một trong những giải pháp quan trọng là tìm kiếm các nguồn thức ăn thay thế có thể chịu đựng được điều kiện khí hậu khắc nghiệt. Các nhà khoa học đang nghiên cứu và phát triển các loại cây trồng chịu hạn, chịu mặn hoặc có khả năng sinh trưởng tốt trong điều kiện khí hậu thay đổi. Sử dụng các loại cây thức ăn này không chỉ giúp giảm thiểu rủi ro thiếu hụt thức ăn mà còn giúp tăng cường tính bền vững của ngành chăn nuôi.
Ngoài ra, việc sử dụng các nguồn thức ăn bền vững từ phụ phẩm nông nghiệp, thực phẩm thừa từ công nghiệp thực phẩm, hoặc các nguồn thức ăn sinh học cũng là một hướng đi quan trọng giúp giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu đến chuỗi cung ứng thức ăn chăn nuôi.
Công nghệ có thể đóng vai trò quan trọng trong việc quản lý chăn nuôi trong bối cảnh biến đổi khí hậu. Sử dụng các hệ thống quản lý nước thông minh, hệ thống thông tin địa lý (GIS), và các mô hình dự báo thời tiết có thể giúp người chăn nuôi tối ưu hóa việc sử dụng tài nguyên và dự đoán được những biến động của môi trường. Điều này giúp hạn chế thiệt hại do khí hậu gây ra và duy trì sự ổn định trong sản xuất.
Một giải pháp dài hạn là phát triển các giống vật nuôi có khả năng chống chịu tốt hơn với điều kiện khí hậu khắc nghiệt. Bằng cách lai tạo và chọn lọc các giống vật nuôi có khả năng chịu được nhiệt độ cao, ít bị ảnh hưởng bởi stress nhiệt và kháng bệnh tốt hơn, ngành chăn nuôi có thể giảm thiểu thiệt hại do biến đổi khí hậu gây ra.
Chính phủ và các tổ chức liên quan cần đưa ra các chính sách hỗ trợ, như trợ giá thức ăn chăn nuôi, phát triển hạ tầng nước tưới và cung cấp thông tin dự báo khí hậu. Đồng thời, các chương trình khuyến khích nông dân áp dụng các biện pháp chăn nuôi bền vững, tiết kiệm tài nguyên và giảm thiểu khí thải nhà kính cũng là cần thiết để đối phó với biến đổi khí hậu.
Biến đổi khí hậu đang tác động sâu rộng đến ngành chăn nuôi và chuỗi cung ứng thức ăn trên toàn cầu. Để bảo vệ ngành chăn nuôi và đảm bảo nguồn cung thức ăn cho gia súc, việc áp dụng các biện pháp bền vững, phát triển công nghệ, và xây dựng chính sách hỗ trợ là vô cùng quan trọng. Chỉ khi có sự phối hợp chặt chẽ giữa chính phủ, doanh nghiệp và người chăn nuôi, ngành chăn nuôi mới có thể phát triển một cách bền vững trong bối cảnh khí hậu ngày càng biến đổi.
Công ty TNHH Fago - Niềm tự hào nông sản Việt với hoạt động kinh doanh chính là xuất - nhập khẩu nông sản
