Vỏ đậu nành là lớp vỏ ngoài của hạt đậu nành, được loại bỏ trong quá trình sản xuất đậu nành tách vỏ hoặc ép dầu. Thông thường, vỏ đậu nành chiếm khoảng 8–10% khối lượng hạt đậu nành. Trước đây, loại phụ phẩm này thường bị xem nhẹ và thậm chí bỏ đi, tuy nhiên, ngày nay nó đã trở thành nguồn nguyên liệu giá trị trong công thức thức ăn chăn nuôi.
Mặc dù là phụ phẩm, nhưng vỏ đậu nành chứa nhiều chất dinh dưỡng có lợi:
• Hàm lượng chất xơ cao: Vỏ đậu nành chứa từ 30–40% chất xơ thô, chủ yếu là cellulose và hemicellulose – tốt cho tiêu hóa ở loài nhai lại.
• Protein: Tùy loại, vỏ đậu nành có thể chứa 10–13% protein thô – đủ để góp phần bổ sung vào khẩu phần ăn.
• Năng lượng trao đổi (ME): Tương đối cao, đặc biệt phù hợp với gia súc nhai lại như bò, dê.
• Khoáng vi lượng: Bao gồm canxi, phốt pho và một số nguyên tố vi lượng khác.
• Chất chống oxy hóa tự nhiên: Một số nghiên cứu cho thấy vỏ đậu nành có chứa polyphenol và flavonoid – có thể hỗ trợ sức đề kháng.
Nhờ hàm lượng xơ và năng lượng cao, vỏ đậu nành là nguyên liệu lý tưởng cho gia súc nhai lại như bò sữa, bò thịt, dê. Xơ trong vỏ đậu giúp kích thích hoạt động của hệ vi sinh vật dạ cỏ, từ đó cải thiện hiệu quả tiêu hóa và tăng khả năng chuyển hóa thức ăn thành sữa hoặc thịt.
Đối với vật nuôi như lợn nái, lợn con sau cai sữa, việc bổ sung một lượng vỏ đậu nành hợp lý giúp ổn định đường ruột, hạn chế tiêu chảy, đặc biệt trong giai đoạn thay đổi khẩu phần ăn.
Ngoài ra, hàm lượng xơ hòa tan có trong vỏ đậu còn giúp tăng khả năng hấp thụ dinh dưỡng, từ đó cải thiện hệ tiêu hóa tổng thể.
Trong bối cảnh giá nguyên liệu như cám bắp, khô dầu đậu nành ngày càng tăng, vỏ đậu nành là một giải pháp tiết kiệm chi phí, nhất là khi dùng để thay thế một phần năng lượng và xơ trong khẩu phần mà vẫn đảm bảo hiệu quả tăng trưởng của vật nuôi.
Khác với một số phụ phẩm có nguy cơ tồn dư hóa chất, vỏ đậu nành nếu được bảo quản và xử lý đúng cách là nguồn nguyên liệu khá an toàn, ít nguy cơ nhiễm độc tố. Ngoài ra, dạng bột hoặc mảnh dễ phối trộn với thức ăn hỗn hợp hoặc trộn tay tại các trang trại.
Tùy theo loài vật nuôi và mục tiêu sản xuất, vỏ đậu nành được phối trộn ở các tỷ lệ khác nhau:
• Bò sữa: Có thể sử dụng 15–25% khẩu phần khô. Giúp tăng sản lượng sữa và cải thiện chất lượng sữa (nhất là chất béo).
• Bò thịt: 10–20% khẩu phần, hỗ trợ tăng trọng ổn định.
• Heo nái nuôi con: 5–10%, giúp điều hòa tiêu hóa.
• Heo con sau cai sữa: 3–5%, tránh tiêu chảy.
• Gia cầm (gà, vịt): Dưới 5% vì gia cầm khó tiêu hóa xơ quá nhiều.
• Thủy sản: Một số nghiên cứu đã ứng dụng vỏ đậu nành ủ men làm thức ăn bổ sung cho cá rô phi, cá trê, tôm – kết quả khả quan.
Dù có nhiều lợi ích, việc sử dụng vỏ đậu nành cũng cần tuân thủ một số nguyên tắc:
• Không lạm dụng: Nếu sử dụng quá nhiều có thể gây giảm khả năng tiêu hóa các chất khác, ảnh hưởng đến tăng trọng.
• Chất lượng nguồn nguyên liệu: Nên chọn loại vỏ đậu nành sạch, không mốc, không lẫn tạp chất.
• Ưu tiên xử lý hoặc ủ men vi sinh: Giúp tăng khả năng tiêu hóa và hấp thụ dinh dưỡng, đặc biệt với vật nuôi không nhai lại.
Vỏ đậu nành – tưởng như là phụ phẩm vô giá trị – thực chất lại là nguồn nguyên liệu tiềm năng trong ngành chăn nuôi hiện đại. Nhờ thành phần dinh dưỡng đa dạng, chi phí thấp, dễ bảo quản và phối trộn, vỏ đậu nành đã và đang được ứng dụng rộng rãi từ mô hình chăn nuôi gia đình đến trang trại quy mô lớn.
Với điều kiện chăn nuôi ngày càng đòi hỏi tối ưu chi phí mà vẫn đảm bảo hiệu quả, việc khai thác và sử dụng hợp lý vỏ đậu nành sẽ là một trong những giải pháp bền vững, tiết kiệm và hiệu quả.
Nếu bạn cần bài viết theo định dạng Facebook post, brochure giới thiệu sản phẩm chứa vỏ đậu, hoặc nội dung giới thiệu ngắn gọn cho video, mình có thể viết lại phù hợp hơn. Bạn muốn mình chuyển sang định dạng nào không?
Công ty TNHH Fago - Niềm tự hào nông sản Việt với hoạt động kinh doanh chính là xuất - nhập khẩu nông sản
